Met cijfers kun je een verhaal héél lokaal maken. De lokale omroepen maken dankzij deze samenwerking steeds meer gebruik van datasets van de NOS en de regionale omroepen.
De gemeente Almere blijkt achter te lopen met de opvang van statushouders. En enkele overheidsorganisaties in de veenkoloniën hebben hun gebouwen nog niet duurzaam genoeg gemaakt. Het zijn twee verhalen van lokale omroepen gemaakt met behulp van data die ze kregen van de NOS. Verslaggever Jelmer Wijnstra van RTV1 is er dankbaar voor: “Ik denk dat het een toevoeging is voor de lokale omroep, dan laat zien dat je aan het professionaliseren bent.”
Ik denk dat het een toevoeging is voor de lokale omroep, dan laat zien dat je aan het professionaliseren bent.
Oneindig
De NOS en de regionale omroepen maakten samen al tal van onderwerpen op basis van data. De hoop is om vaker ook lokaal een vertaalslag te maken. Belangrijk daarbij is, zeker ook voor lokale journalisten, om te realiseren dat er over veel onderwerpen cijfers beschikbaar zijn, vertelt Goos de Boer. “Er is gewoon gigantisch veel. Het is eigenlijk oneindig wat je kunt vinden en ik ben zelf ook nog wel eens verbaasd.”
Landelijk, regionaal en lokaal
De lokale omroepen hoeven de gegevens niet zelf te vergaren. Ze krijgen ze aangeboden door de NOS en de regionale omroepen. Die werken samen op het gebied van onderzoek en hebben een eigen datajournalist. Die verzamelt data van alle provincies die zowel regionaal als landelijk interessant is. “We verzamelen op die manier ook lokaal informatie over een gemeente bij bepaalde onderwerpen. Het is natuurlijk mooi om dat ook aan de lokale omroepen te kunnen aanbieden,” vertelt Goos de Boer. Hij is coördinator onderzoeksjournalistiek van de samenwerking tussen regionale omroepen en de NOS. Door de gebundelde krachten hebben ze soms makkelijker toegang tot data, hij zorgt ervoor dat de juiste gegevens verkregen worden. Vervolgens worden ze in Excel-sheets gezet met uitsplitsingen per provincie of gemeente en dat wordt dan verstrekt aan de samenwerkende omroepen.
Bij heel veel verhalen zijn cijfers erg belangrijk. Voor ons is het misschien nog wel belangrijker.
Verschillend
“Bij heel veel verhalen zijn cijfers erg belangrijk. Voor ons is het misschien nog wel belangrijker,” onderstreept De Boer het belang van datajournalistiek, zeker regionaal. Het interessante van die data is dat je er regionaal en soms ook lokaal hele verschillende conclusies uit kunt trekken. “Want uiteindelijk wil iedere provincie weten: hoe erg is het in mijn provincie? En om dat verschil te kunnen maken, heb je cijfers nodig.” Zo leidden cijfers over bezettingsproblemen van de politie eerder tot verschillende verhalen. In het oosten van het land over de inzet van studenten op de meldkamers, in Utrecht was juist het tekort aan wijkagenten het probleem en in het noorden dreigden evenementen niet door te gaan.
Vertalen naar lokale verhalen
Belangrijke les voor journalisten die aan de slag gaan met de data: een Excel-bestand is nog geen verhaal. “Exact, want dat is ook de fout met datajournalistiek: Huppakee, wij verzamelen cijfers en dan heb je en verhaal. Nee! Dan komt het moeilijke. Als je de cijfers hebt, moet je het nog journalistiek vertalen.” Dat doen de regionale omroepen zelf en dat is ook de bedoeling met de lokale omroepen. “Als je cijfers hebt van Eindhoven, dat je dan vervolgens met je contacten daar gaat kijken, wat betekent dat? Wat voor gevolgen heeft dat?” Jelmer Wijnstra nam dit advies ter harte toen hij aan de slag ging met de data over de energie labels: “Ik heb alle politiebureaus en de gemeentehuizen bekeken en toen ook vragen gesteld aan de organisaties. Dat was voor mij het meest interessante.”
Strooien
De onderzoekscoördinator van de NOS werkt nu samen met zijn collega’s aan data over strooibeleid. Want: in Nederland is het streven dat je op maximaal 400 meter afstand van een bestrooide weg woont. Een zeer relevant onderwerp voor het publiek in de maanden dat het kwik vaak onder de nul zakt. “Zonder meer, daar hebben mensen het over. Daar proberen we zoveel mogelijk op in te spelen.” Het is data die waarschijnlijk ook zeer interessant is voor lokale omroepen, zeker niet alleen de grote die in de steden gevestigd zijn maar ook daar buiten. “Daar kom je plattelandsgemeenten tegen die het heel goed voor elkaar hebben maar ook een aantal gemeenten die het heel slecht voor elkaar hebben.” Wijnstra is heel benieuwd naar die data voor zijn gemeenten. “Je kunt het dan ook goed vergelijken.”
