Het eerste halfjaar van het project Versterking Lokale Journalistiek is een leerzame start. Over die periode (mei tot december 2021) is een uitgebreide evaluatie gemaakt door projectleider Marieke Bakker en onderzoeksmedewerker Bertijn van der Steenhoven.
Hieruit worden lessen getrokken voor het vervolg en de invulling van het project over de samenwerking, output, talentontwikkeling en de versterking van lokale redacties.
Kort samengevat: er is vooruitgang gemaakt en de eerste resultaten zijn geboekt. Maar er is ook nog genoeg te leren.
Meer uitwisseling en verrijking door dagelijks overleg
Een mooi voorbeeld van de meerwaarde van de samenwerking tussen lokale en regionale omroepen ziet projectleider Bakker in de samenwerking in het Gelderse dossier van natuurgebied De Posbank. Daarbij kozen de verschillende omroepen een andere insteek zodat het voor hun publiek relevant is: “Voor de lokale omroep een uitgebreid verslag met standpunten van alle politieke partijen, de regionale omroep pakt het op over het toerisme voor de regio.” Ook de NOS besteedt op de site aandacht aan het uiteindelijke besluit. “Ieder kiest een eigen invalshoek en een eigen moment.”
Het is echt van belang dat er dagelijks wordt overlegd. De samenwerking is niet overal zo vorm gegeven, maar is toch de enige manier om er beide voldoende uit te halen
Zoiets gebeurt niet vanzelf. De projectleider stak in de eerste periode veel energie in het helder krijgen van de verhoudingen tussen de verschillende omroepen. “Zodat er nu echt sámen wordt opgetrokken en er content gemaakt wordt voor lokaal én regionaal en dat in een juiste verhouding.” Ze ziet nog duidelijke lessen voor de toekomst: “Het is echt van belang dat er dagelijks wordt overlegd. De samenwerking is niet overal zo vorm gegeven, maar is toch de enige manier om er beide voldoende uit te halen. Ik denk dat het interessant wordt voor de komende periode om dat nog beter af te spreken, soms te faciliteren of nog iets te finetunen.”
Video is belangrijk: het zorgt voor meer uitwisseling
De 63 journalisten hebben bijna 6300 verhalen gemaakt in ongeveer een half jaar tijd. Bijna 2500 daarvan zijn met video. De kwantitatieve doelstelling is daarmee gehaald. Inmiddels zijn er al ruim 10.000 artikelen gemaakt.
Van alle lokale publicaties komt gemiddeld één op de drie bij de regionale omroepen terecht. De ambitie is om dat op te krikken naar één op de twee. Projectleider Bakker: “We zien dat zo’n samenwerking alleen maar voor alle partijen een meerwaarde heeft als er sprake is van substantiële content-uitwisseling. Niet als doel op zich, maar wel als springplank naar beter overleg en afstemming. Om zo dan ook tot meer kwalitatieve samenwerking te komen: waar kan je echt van meerwaarde zijn voor elkaar. Daar zijn we nu met de alle regio’s afzonderlijk gesprekken over aan het voeren.” Als er meer verhalen bij de regionale omroep terechtkomen, is de verwachting ook dat dit leidt tot meer uitwisseling met de NOS. Nu is dat nog ruim 1 op de 100.
Video kan daarin een sleutelrol spelen, schoolvoorbeeld hoe snel dat kan gaan is de reportage over de zwaai opa en oma. Een lokale video die het Jeugdjournaal haalt en viral gaat op Instagram. Video vindt gretig aftrek in de uitwisseling omdat de NOS en regionale omroepen zwaar leunen op beeld: voor hun online kanalen en in het NOS Regiojournaal. Projectleider Marieke Bakker neemt dat mee voor de toekomst: “Video is echt van belang voor de uitwisseling. Daar worden ook echt wel stappen in gezet.”
Begeleiding talenten is maatwerk: niet in duo’s bij elkaar
Ongeveer twee derde van de journalisten wordt gezien als talent. Ze krijgen de ruimte om zich journalistiek te ontwikkelen en om te experimenteren, bijvoorbeeld voor het maken van podcasts. “Ze kunnen zich ontwikkelen op nieuw terrein, ze kunnen iets aanvullends doen voor de omroep waar deze zelf niet aan toekomt, bijvoorbeeld op het gebied van social media.” Begeleiding gebeurt door de regionale omroep. Maar dat blijkt wel maatwerk te zijn. Belangrijke les voor de projectleider is: zet talenten niet in duo’s bij dezelfde omroep. “We dachten dat dat goed zou werken maar je ziet soms dat het te veel is voor de regionale en lokale omroepen om ze dan op maat te begeleiden. Het is van belang om te kijken in wat voor omgeving ze terecht komen en dat meer per situatie te bekijken.” Daar is bij de invulling van nieuwe vacatures inmiddels rekening mee gehouden
Lessen voor de toekomst: mojo en netwerk
Belangrijke constatering en winstpunt van dit project is dat lokale redacties zijn versterkt met niet alleen tijdelijk extra mensen, maar ook met opleidingen en techniek zoals de mojo-sets. “Dat is wel echt een eye-opener geweest voor veel lokale omroepen omdat ze zo eenvoudiger beeld op site of tv te krijgen. Het is simpeler en goedkoper.” De omroepen en de journalisten versterken zich daarnaast doordat ze zich aan elkaar en aan de regionale omroepen optrekken er is een hechter netwerk aan het ontstaan waar ook na afloop van dit project voordeel mee kan worden gedaan.
Het project is door het Ministerie van OCW verlengd met een jaar en loopt nog tot juni 2023.
Lessen uit de praktijk
- Dagelijks overleg tussen lokale en regionale omroepen zorgt voor meer uitwisseling en verrijking
- Als er video bij verhalen zit, wordt er meer uitgewisseld
- Begeleiding is maatwerk
- Zet talenten niet in duo’s bij lokale omroepen
